Cây Giổi xanh là cây gỗ lớn thường xanh, cao 25-35m, đường kính có thể đạt 80-100cm. Gỗ Giổi xanh có lõi gỗ màu xanh, cứng, mịn, bền, dễ gia công, ít cong vênh, không bị mối mọt. Gỗ dùng đóng đồ mộc trong gia đình, đóng tàu thuyền, làm nhà. Là loài cây đang được sử dụng trồng làm giàu rừng, cây sinh trưởng tốt có nhiều triển vọng.
Cây Giổi xanh
Tên khoa học: Michelia mediocris Dandy
Họ: Magnoliaceae.
Đặc điểm cây Giổi xanh:
Cây Giổi xanh là cây gỗ lớn thường xanh, cao 25-35m, đường kính có thể đạt 80-100cm. Cây Giổi xanh có thân thẳng, tròn đều, phân cành cao. Cành non có lông, vỏ cây màu xám, nhẵn, bong nhẹ. Thịt vỏ màu vàng nâu, mềm, dầy, có mùi thơm nhẹ. Lá đơn hình bầu dục dài, mọc cách, nhẵn, đầu có mũi ngắn, màu xanh nhạt, dài 8-15cm, rộng 3-5cm. Hoa đơn độc mọc đầu cành, cuống có lông, cánh hoa màu trắng. Quả kép dài 6-10cm, gồm nhiều hạt hình trứng thuôn dài. Mùa ra hoa tháng 3-4, quả chín tháng 9-10. Hạt màu đỏ.
Giổi xanh ưa đất sâu ẩm, tốt, thoát nước. Cây ưa sáng, được trồng ở những nơi có nhiệt độ không khí trung bình năm từ 20 – 25 độ C, lượng mưa trung bình năm 1500-2500 mm, độ cao không quá 1000m. Cây mọc trên nhiều loại đất: feralit phát triển trên đá gnai, micasit, phiến thạch sét, phiến thạch mica, macma axit… Giổi xanh thường sống hỗn giao với các loài như Lim xẹt, Ràng ràng mít, Re, Ngát hoặc với Xoay, Thông nàng, Trám, Vạng, Giẻ … Cây Giổi xanh phân bố ở độ cao dưới 1000m so với mực nước biển trong các rừng lá rộng thường xanh, rải rác từ Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Hòa Bình, Nghệ An cho tới Tây Nguyên.
Kĩ thuật trồng và chăm sóc cây Giổi xanh:
Thời vụ, phương thức và mật độ trồng Giổi xanh
Thời vụ trồng: miền Bắc trồng vào vụ xuân từ tháng 2-5, miền Nam trồng vào đầu mùa mưa từ tháng 5-7. Nên trồng những ngày trời râm mát hoặc mưa nhỏ, trồng vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát.
Phương thức: trồng thuần loài(thâm canh) hoặc trồng hỗn giao, xen canh
Mật độ trồng: Trồng thuần loài mật độ 6x6m, trồng 450 cây/ha trên đất có độ dốc dưới 30 độ. Vùng núi dốc trên 30 độ ta nên trồng 350-400 cây/ha, khoảng cách 6x8m.
Xử lí thực bì trước khi trồng: Những nơi có cây bụi ta nên phát dọn sạch thực bì quanh hố trồng, đất có thảm cỏ chỉ cần xới xung quanh và đào hố. Nếu là đất rừng sau khai thác cần phát dọn sạch thực bì, dọn cành lá cây và trồng theo đường băng vòng quanh sườn đồi.
Đào hố và bón phân
Đào hố: kích thước 40x40x40, theo hình nanh sấu, hố hàng trên so le với hố hàng dưới để tăng cường không gian và khả năng nhận ánh sáng của cây. Sau khi đào hố xong ta lấy cuốc xới nhẹ lớp đất mùn giàu dinh dưỡng ở xung quanh để lấp xuống hố.
Bón phân: bón lót 0,2kg NPK và 1kg phân chuồng hoai mục hoặc 1kg phân vi sinh (không nên bón quá nhiều phân chuồng sẽ làm đất bị khô) trộn đều với lớp đất mùn dưới hố và lấp lại trước khi trồng 7-10 ngày.
Trồng cây Giổi xanh
Dùng cuốc hoặc dao đào 1 lỗ nhỏ ở giữa hố đã ủ phân sâu hơn chiều dài của bầu cây 1-2cm. Dùng kéo hoặc dao cắt vỏ bầu, đặt cây vào giữa hố vừa đào, đặt nhẹ nhàng để tránh làm vỡ bầu. Sau đó, lấp đất lèn chặt bầu cây và vun thêm đất cao hơn mặt bầu 2-3cm.
Kĩ thuật chăm sóc cây Giổi xanh:
Sau khi trồng 1 tháng ta nên kiểm tra tỉ lệ sống của cây Giổi xanh, trồng dặm lại những cây bị chết. Đảm bảo tỉ lệ cây Giổi xanh được duy trì trong vườn đạt trên 95%. Sau khoảng 4-5 tháng ta tiến hành bón phân, vun gốc cho cây. Lượng phân bón 0,2kg NPK và vun gốc để cây phát triển cân đối. Kiểm tra cây định kì và xử lí cỏ dại cho rừng cây Giổi xanh mới trồng.
Cây Giổi xanh tuổi năm thứ 2 ta tiến hành bón phân và vun gốc 1 lần vào đầu mùa mưa. Lượng bón 0,5-1kg NPK/ gốc, bón xong ta vun thêm đất cho cây. Phát dọn thực bì quanh gốc cây 2 lần/ năm. Cây từ 3 năm tuổi trở đi, lúc này cây đã khỏe ta không cần bón thêm phân cho cây. Phát dọn thực bì 1-2 lần trên năm.
Bảo vệ rừng cây Giổi xanh:
Thường xuyên kiểm tra và ngăn chặn không cho người vào chặt phá rừng cây. Cấm chăn thả trâu, bò và các loại gia súc khác khi cây còn nhỏ. Phòng trừ sâu bệnh hại và có biện pháp phòng chống cháy rừng.
Khai thác và sử dụng:
Gỗ Giổi xanh có giác lõi phân biệt. Lõi màu xanh, cứng, mịn, bền, tỷ trọng 0,58, dễ gia công, ít cong vênh, không bị mối mọt. Gỗ dùng đóng đồ mộc trong gia đình, đóng tàu thuyền, làm nhà. Là loài cây đang được sử dụng trồng làm giàu rừng. Một số nơi đã trồng quy mô hàng trăm ha, cây sinh trưởng tốt, có nhiều triển vọng.